Ενας ειδικός της ηλεκτροκίνησης στην «Κ»
Υβριδικό λεωφορείο στο Λουξεμβούργο «φουλάρει» με την απαραίτητη ηλεκτρική ενέργεια στην αφετηρία. SHUTTERSTOCK
Θα μπουν στην πρίζα τα μέσα μαζικής μεταφοράς; Συμφέρει η ηλεκτροκίνηση στις αστικές συγκοινωνίες; Ποιες πόλεις μπορούν να αναδείξουν τα οφέλη της ηλεκτροκίνησης; Υπάρχουν πολλές τεχνολογίες ή μόνο μία;
Απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα καθώς και εξηγήσεις για τη «μερικής απασχόλησης» ηλεκτροκίνηση δίνει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο Μαρσίν Σερεντίνσκι, o Πολωνός επικεφαλής Ερευνας και Τεχνολογίας στο E-Bus Competence Center (Κέντρο Επάρκειας Ηλεκτρικών Λεωφορείων) στο Λουξεμβούργο, με αφορμή τη συμμετοχή του στο επικείμενο Business Forum του Ελληνο-Σουηδικού Εμπορικού Επιμελητηρίου που θα διεξαχθεί στις 7 Δεκεμβρίου στην Αθήνα.
– Ποια είναι τα οφέλη της ηλεκτροκίνησης στη δημόσια συγκοινωνία και πώς επηρεάζουν οι διαφορετικές τεχνολογίες ηλεκτροκίνησης τη λειτουργία τους;
– Πρόκειται για έναν συνδυασμό περιβαλλοντικού και κοινωνικού αντίκτυπου. Εχουμε τη μείωση εκπομπών αερίων ρύπων του θερμοκηπίου (CO2), τα επίπεδα κατανάλωσης ενέργειας και τέλος τον θόρυβο. Τα χαμηλά επίπεδα θορύβου δεν προσφέρουν μόνο στον επιβάτη μια καλύτερη εμπειρία, αλλά έχουν θετικές επιπτώσεις και στην υγεία σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Επίσης, τα πλήρως ηλεκτροκινούμενα οχήματα δεν έχουν εξατμίσεις. Ωστόσο, αξίζει να σημειώσουμε ότι η αυστηροποίηση των προδιαγραφών των κινητήρων Euro 6 (diesel) έχει διασφαλίσει την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε. Το μέγεθος του οφέλους αποτελεί άμεση συνάρτηση του επιπέδου της ηλεκτροκίνησης που σήμερα μεταφράζεται σε πλήρως ηλεκτρικά και πλήρως υβριδικά λεωφορεία. Και στις δύο περιπτώσεις το όφελος προκύπτει από τον ηλεκτρικό κινητήρα που επιτρέπει την ανάκτηση μεγάλου μέρους της ενέργειας και στη συνέχεια αυτή επαναχρησιμοποιείται. Τα πλήρως ηλεκτρικά λεωφορεία χρησιμοποιούν συνεχώς ηλεκτρισμό οπότε τα οφέλη τους είναι μεγαλύτερα. Τα πλήρως υβριδικά κάνουν χρήση ηλεκτρισμού έως το 50% του χρόνου κίνησής τους, οπότε θεωρούνται «μερικής απασχόλησης» ηλεκτροκίνητα.
– Τα ήπια υβριδικά τι είναι;
– Είναι οικονομικότερα από τα υβριδικά, αλλά δεν προσφέρουν τα ίδια περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη. Ο βαθμός ηλεκτροκίνησης σε αυτά είναι χαμηλός οπότε και η ανάκτηση ενέργειας περιορισμένη. Διαθέτουν συμβατικό κινητήρα diesel, με χαμηλής έντασης ηλεκτρική μηχανή και δεν μπορούν να κινηθούν αποκλειστικά και μόνο με ηλεκτρισμό. Θεωρούνται εξαιρετική εναλλακτική των ντιζελοκίνητων λεωφορείων αλλά όχι των πλήρως υβριδικών από περιβαλλοντικής άποψης.
– Το υψηλό κόστος κτήσης καθιστά ασύμφορα τα ηλεκτρικά λεωφορεία για τις δημόσιες μεταφορές;
– Το υψηλό κόστος κτήσης τους σαφώς και περιορίζει τη μαζικότητα της υιοθέτησης της εν λόγω τεχνολογίας. Ωστόσο, εάν αναλύσουμε το κόστος ιδιοκτησίας μαζί με το κοινωνικό και περιβαλλοντικό όφελος, οι τεχνολογίες αυτές είναι πολύ πιο συμφέρουσες από τις συμβατικές. Η αποτελεσματικότερη εφαρμογή της ηλεκτροκίνησης θέλει τη χρήση της σε μήκος πολλών χιλιομέτρων στις πόλεις, που είναι ακριβώς αυτό που κάνουν οι δημόσιες συγκοινωνίες. Ταυτόχρονα υπάρχουν και τα έμμεσα οφέλη όπως η ποιότητα της παρεχόμενης υπηρεσίας από τα ΜΜΜ που μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερες επιβιβάσεις άρα και σε περιορισμό της χρήσης των Ι.Χ.
– Γιατί δεν είναι τόσο διευρυμένη η χρήση των υβριδικών οχημάτων, καθώς δεν αποτελεί νέα τεχνολογία ενώ εξελίσσεται συνεχώς;
– Τα υβριδικά λεωφορεία λανσαρίστηκαν πριν από περίπου 15 χρόνια και είναι αρκετά διαδεδομένα σε ορισμένες χώρες όπου η προμήθειά τους συνοδεύεται συνήθως και από ηλεκτρικά οχήματα. Αλλά το υψηλό κόστος κτήσης σε συνδυασμό με την έλλειψη ενημέρωσης για το όφελός τους περιόρισαν τη διεύρυνση της χρήσης τους. Επίσης τα πρώτης γενιάς υβριδικά λεωφορεία είχαν θετικές περιβαλλοντικές επιδόσεις, αλλά τα επίπεδα ηλεκτροκίνησης ήταν πολύ περιορισμένα σε σχέση με αυτά που έχουν να επιδείξουν τα επόμενης γενιάς που βγήκαν στην αγορά προ τριετίας περίπου. Ετσι οι επιδόσεις των πλήρως υβριδικών δεν είναι ακόμα διαδεδομένες, ενώ συχνά συγχέονται με τα μερικώς υβριδικά, κυρίως γιατί τα βλέμματα είναι στραμμένα στην ηλεκτροκίνηση.
– Είναι γεγονός ότι ο κλάδος στρέφεται προς την ηλεκτροκίνηση αφήνοντας πίσω του την υβριδική τεχνολογία;
– Πριν από μερικά χρόνια αυτή ήταν η εντύπωση. Για παράδειγμα, η ηλεκτροκίνηση ήταν το κύριο θέμα συζήτησης και κάθε άλλη τεχνολογία έμεινε στο περιθώριο. Σήμερα όμως επέρχεται η συνειδητοποίηση ότι οι περιορισμοί στη φόρτιση των ηλεκτρικών μπαταριών δεν επιτρέπουν την κυριαρχία της ηλεκτροκίνησης εν μια νυκτί. Μια βιώσιμη μετάβαση πρέπει να είναι σταδιακή και έτσι θα πρέπει και άλλοι τύποι λεωφορείων να χρησιμοποιηθούν για τα επόμενα χρόνια. Οσο η πίεση για μείωση των ορίων εκπομπών ρύπων αυξάνεται, τα υβριδικά οχήματα παίρνουν σημαντική θέση στην αγορά –αν και δεν είναι ακόμα διαδεδομένα ως η μοναδική εναλλακτική τεχνολογικά, που επιτρέπει τη μείωση των εκπομπών CO2. Η ανάγκη για βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων των πόλεων είναι επιτακτική και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μπορεί να γίνει μόνο με γενναία βήματα.
Παραδείγματα στο εξωτερικό
O Πολωνός επικεφαλής Ερευνας και Τεχνολογίας στο E-Bus Competence Center (Κέντρο Επάρκειας Ηλεκτρικών Λεωφορείων) στο Λουξεμβούργο, Μαρσίν Σερεντίνσκι. MARIE DE DECKER
– Ποιες πόλεις έχουν τα ιδανικά χαρακτηριστικά για τη χρήση ηλεκτρικών λεωφορείων;
– Το μεγαλύτερο όφελος ηλεκτρικών λεωφορείων παρατηρείται σε κεντρικά σημεία πόλεων που χαρακτηρίζονται από χαμηλές ταχύτητες κίνησης. Σε αυτές τις περιοχές ο θόρυβος είναι ένα πρόβλημα και τα πλήρως ηλεκτρικά οχήματα δίνουν τη λύση. Περιοχές με χαμηλά υψώματα επίσης αυξάνουν την αποδοτικότητα των ηλεκτρικών και πλήρως υβριδικών λεωφορείων, καθώς ανακτάται μεγαλύτερη ισχύς λόγω του λοφώδους τοπίου. Η μεγαλύτερη πρόκληση για τα ηλεκτρικά λεωφορεία προκύπτει όταν ο στόλος αυξάνεται και αυτό γιατί προκαλούνται δυσκολίες στη φόρτιση των μπαταριών τους. Η φόρτιση όλων των οχημάτων ταυτόχρονα όταν αυτά βρίσκονται στα αμαξοστάσια απαιτεί εκτεταμένη υποδομή και υψηλής τάσης παροχή ρεύματος. Συνήθως η φόρτιση στα αμαξοστάσια συμπληρώνεται από συστήματα ταχείας φόρτισης σε κεντρικές αφετηρίες λεωφορειακών γραμμών. Αυτός είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο τα υβριδικά λεωφορεία αποτελούν μια καλή ενδιάμεση λύση μέχρι την πλήρη ηλεκτροκίνηση, ειδικά για πόλεις με μεσαίες ταχύτητες κίνησης.
– Παραδείγματα πόλεων που έχουν μετατρέψει επιτυχώς τον στόλο των ΜΜΜ τους σε ηλεκτρικό;
– Ως προς τα πλήρως ηλεκτροκινούμενα οχήματα, πρωτοπόρες πόλεις είναι το Λουξεμβούργο, το Γκέτεμποργκ και η Βαρσοβία. Ως προς τα πλήρως υβριδικά θα ανέφερα τις Βρυξέλλες, τη Βαρκελώνη και πολλές ελβετικές πόλεις ξεκινώντας από τη Ζυρίχη.