ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΣΣΙΜΗ
Το μεγάλο στοίχημα βελτίωσης των αστικών συγκοινωνιών της πρωτεύουσας καλείται να κερδίσει η νέα κυβέρνηση, στοίχημα το οποίο θυμίζει περισσότερο σταυρόλεξο και μάλιστα για δυνατούς λύτες.
Η εικόνα των μέσων μαζικής μεταφοράς βαίνει συνεχώς επιδεινούμενη, με τα τελευταία «δύσκολα» χρόνια να έχουν επιβαρύνει τους οργανισμούς σε τέτοιο βαθμό, που ακόμη και η είσοδος του ηλεκτρονικού εισιτηρίου δεν μπόρεσε να αναβαθμίσει το επίπεδο των υπηρεσιών. Ο χαρακτήρας των συγκοινωνιακών φορέων πάσχει από «διπολισμό» τα τελευταία χρόνια. Υπερσύγχρονοι συρμοί του μετρό, ηλεκτρονικό εισιτήριο τελευταίας τεχνολογίας από τη μία, σημαντικές καθυστερήσεις στα μέσα σταθερής τροχιάς και ένας παρηκμασμένος στόλος λεωφορείων, από την άλλη, ο οποίος με το ζόρι εκτελεί δρομολόγια, συνθέτουν μια εικόνα έντονων αντιφάσεων.
Οι σταθμοί του μετρό αποτελούν κόσμημα της πρωτεύουσας, γεγονός το οποίο όμως δεν αποτελεί καμία παρηγοριά για επιβάτες και επισκέπτες της πόλης, οι οποίοι περνούν περισσότερη ώρα σε αυτούς από ό,τι υπολόγιζαν μέχρι να εξυπηρετηθούν από έναν συρμό. Η κατάσταση του στόλου των λεωφορείων παραπέμπει σε τριτοκοσμικό περιβάλλον, με τις στάσεις να πλημμυρίζουν από κόσμο που ελπίζει να βρει μια γωνιά μέσα σε ένα ξεχαρβαλωμένο λεωφορείο, ώστε να μπορέσει να φτάσει στον τελικό προορισμό του, χωρίς κλιματισμό σε μια χώρα με υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι.
Πηγή του κακού για την επιδείνωση της κατάστασης σε όλους τους συγκοινωνιακούς φορείς αποτελεί η οικονομική συγκυρία, η οποία από τη μία επέβαλε «πάγωμα» προσλήψεων και από την άλλη, η έλλειψη ρευστότητας στέκεται εμπόδιο στην προμήθεια ανταλλακτικών, τα οποία είναι απαραίτητα για τη συντήρηση και την κυκλοφορία του συνολικού στόλου του ΟΑΣΑ (Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών).
Συνεχής επιδείνωση
Το διαχρονικό πρόβλημα των γερασμένων οχημάτων των ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα, ενώ οι τεχνικοί της εταιρείας επιστρατεύουν κάθε ίχνος φαντασίας προκειμένου να συντηρούν τα λεωφορεία με ανταλλακτικά από παροπλισμένα οχήματα. Πληροφορίες μάλιστα θέλουν τον πραγματικό αριθμό των λεωφορείων που διαθέτουν σήμερα οι ΟΣΥ να είναι μικρότερος από αυτόν που υπολογιζόταν έως πρότινος. Και αυτό γιατί οι αριθμοί (στις εκθέσεις πεπραγμένων του ΟΑΣΑ) έκαναν μεν λόγο για 2.023 οχήματα πριν από το κλείσιμο του μεγάλου αμαξοστασίου του Ελληνικού, τα πραγματικά μεγέθη όμως είναι εντελώς διαφορετικά. Σήμερα, ο στόλος της εταιρείας μετά βίας φτάνει τα 1.657 λεωφορεία και τρόλεϊ εκ των οποίων τουλάχιστον τα 300 δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν. Τα συγκεκριμένα 300 λεωφορεία είναι ανασφάλιστα, διότι έχουν τόσο μεγάλες ζημιές που κρίνεται ασύμφορο να επισκευαστούν και αναμένουν τον επίσημο αποχαρακτηρισμό τους από την εταιρεία. Από τα υπόλοιπα (1.357) κυκλοφορούν σε καθημερινή βάση λιγότερα από 900, καθώς δεν επαρκεί το προσωπικό κίνησης (οδηγοί), ενώ δεν υπάρχει δυνατότητα επαρκούς συντήρησης του συνόλου του ενεργού στόλου.
Ο λόγος όμως για τον οποίο ο αριθμός των λεωφορείων εμφανιζόταν μεγαλύτερος από τον πραγματικό, απαντά στο όνομα ηλεκτρονικό εισιτήριο. Προκειμένου ο ΟΑΣΑ να λάβει τη σχετική ευρωπαϊκή ενίσχυση για τα δύο μεγάλα έργα (ηλεκτρονικό εισιτήριο και τηλεματική) προϋπόθεση ήταν να διαθέτει στόλο τουλάχιστον 2.000 οχημάτων. Ετσι διατηρήθηκαν λεωφορεία στα αμαξοστάσια, ακόμη και εάν αυτά ήταν ανενεργά ή εκτός κυκλοφορίας, προκειμένου να εξασφαλιστεί η νομιμότητα της ένταξης του ΟΑΣΑ στο σχετικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι και ο εξοπλισμός (τα επικυρωτικά μηχανήματα των λεωφορείων) τον οποίο προμηθεύτηκαν οι ΟΣΥ για το ηλεκτρονικό εισιτήριο υπερβαίνει τον αριθμό των πραγματικών οχημάτων της εταιρείας!
Στο μεταξύ, οι σημαντικές ελλείψεις σε προσωπικό (οδηγοί) και ανταλλακτικά δεν επιτρέπουν την εκτέλεση ούτε των –ήδη μειωμένων– δρομολογίων. Εκτιμάται μάλιστα ότι το μεταφορικό έργο των ΟΣΥ έχει υποχωρήσει κατά 35%-37% τα τελευταία πέντε χρόνια. Η συντήρηση των οχημάτων που εξυπηρετούν περίπου 400 εκατ. μετακινήσεις στην Αθήνα σε ετήσια βάση, καθίσταται σχεδόν αδύνατη καθώς ούτε τα ανταλλακτικά υπάρχουν ούτε οι τεχνικοί επαρκούν. Οσο περνάει ο καιρός, μάλιστα, πολλαπλασιάζονται τα περιστατικά βλαβών στα λεωφορεία, τα οποία παθαίνουν ακόμα και εκρήξεις εν κινήσει.
Ο μέσος όρος ηλικίας των οχημάτων των ΟΣΥ διαμορφώνεται περίπου στα 13 έτη. Τα θερμικά λεωφορεία μετρούν 12,8 έτη κατά μέσον όρο, ενώ η ηλικία των 356 ηλεκτροκίνητων τρόλεϊ διαμορφώνεται στα 13,8 χρόνια, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης πεπραγμένων των ΟΣΥ. Το παλαιότερο όχημα που διαθέτουν οι ΟΣΥ σήμερα αποκτήθηκε το 1993, ενώ το νεότερο το 2011.
Παλαιάς τεχνολογίας
Τα στοιχεία θέλουν την πλειονότητα των οχημάτων να είναι παλαιάς τεχνολογίας, καθώς το 43,1% των λεωφορείων είναι τεχνολογίας EURO II (χρονολογούνται μεταξύ 1998 και 2002), ενώ το 19,8% είναι EURO III (μεταξύ 2004 και 2005). Υπάρχει, όμως, και ένα 10% των οχημάτων που είναι παλαιότατης τεχνολογίας, EURO I. Πρακτικά, αυτά τα 230 οχήματα απαγορεύεται να κυκλοφορήσουν στον «μεγάλο δακτύλιο», καθώς εκπέμπουν περίπου 0,7 γραμμάρια οξείδιο του αζώτου ανά χιλιόμετρο, ή 95% περισσότερα σωματίδια σε σχέση με τα νεότερης τεχνολογίας (EURO V). Ο στόλος των τρόλεϊ αποτελείται από 102 οχήματα σειράς 6000 (1999-2000), 112 οχήματα σειράς 7000 (1999-2000), 91 οχήματα σειράς 8000 (2003-2004) και 51 οχήματα σειράς 9000 (2004).
Τονίζεται ότι πριν από λίγες ημέρες ακυρώθηκε από την Αρχή Εκδίκασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) ο διαγωνισμός για την προμήθεια 750 αστικών λεωφορείων, τα οποία επρόκειτο να ενισχύσουν τον στόλο των εταιρειών αστικών συγκοινωνιών Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Η προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού είχε προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις, με τις υποψήφιες προς συμμετοχή εταιρείες να αντιδρούν κυρίως σχετικά με τον όρο που αφορούσε τη διάρκεια συντήρησης των οχημάτων που θα αναλάμβανε ο ανάδοχος, ενώ αμφιβολίες εκφράστηκαν και για τη χρηματοδότηση του εγχειρήματος.
Σημαντικές καθυστερήσεις και στο μετρό
Η... αναμονή ακόμη και στο πλέον αξιόπιστο μέσο σταθερής τροχιάς συνθέτει το τοπίο των αστικών συγκοινωνιών της πρωτεύουσας. Οι χρονοαποστάσεις των συρμών του μετρό αγγίζουν τα 15 λεπτά στην καλύτερη των περιπτώσεων, των ΗΣΑΠ τα 10 λεπτά με αποτέλεσμα οι αποβάθρες να πλημμυρίζουν από επιβάτες που αναμένουν υπομονετικά(;) ένα συρμό. Στην πράξη, οι καθυστερήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες σε όλα τα μέσα σταθερής τροχιάς, ακόμη και τις ώρες αιχμής. Ο συνωστισμός στις αποβάθρες οδηγεί σε αντίστοιχη εικόνα εντός των συρμών οι οποίοι δεν διαθέτουν στο σύνολό τους κλιματισμό. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία των ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες), σήμερα βρίσκονται εκτός λειτουργίας οι 30 από τους 66 συρμούς του μετρό (γραμμές 2 και 3) εξαιτίας ελλείψεων σε ανταλλακτικά και αναλώσιμα. Παράλληλα, τεχνικοί και προσωπικό λειτουργίας είναι λιγότεροι από ποτέ, κυρίως λόγω των μαζικών συνταξιοδοτήσεων των προηγουμένων ετών και των περιορισμών στις προσλήψεις.
Πηγή