Της Μαρίας Μόσχου
Την είσοδο ιδιωτών στις δημόσιες μεταφορές προωθεί η Κυπριακή κυβέρνηση η οποία αν και δαπανά κάθε χρόνο κρατική χρηματοδότηση περίπου 50 εκατ. ευρώ οι δημόσιες συγκοινωνίες δεν προσφέρουν ικανοποιητικές υπηρεσίες.
Αυτός είναι και ο λόγος που το υφιστάμενο σύστημα, διεξάγει μόλις το 3% του συνόλου των διακινήσεων στη χώρα αντί του 10% που ήταν ο στόχος για το 2020.
Η Κυπριακή κυβέρνηση αποφάσισε ότι αυτό το σύστημα δεν είναι βιώσιμο και εντός του φθινοπώρου θα προκηρυχθούν οι διεθνείς προσφορές για το νέο σύστημα δημόσιων συγκοινωνιών. Στόχος του Υπ. Μεταφορών είναι η προσέλκυση ξένων επενδυτών με τουλάχιστον πενταετή εμπειρία, ώστε είτε από μόνοι τους είτε σε συνεργασία με τις υφιστάμενες έξι εταιρείες να παρέχουν μια ποιοτική και οικονομικά βιώσιμη υπηρεσία.
Ήδη η κυπριακή κυβέρνηση βρίσκεται προς την ολοκλήρωση της διαβούλευσης με ενδιαφερόμενες εταιρείες και φορείς και προχωρά στην ετοιμασία των τελικών όρων της συμφωνίας. Στη διαβούλευση μετέχουν, εκτός από τους υφιστάμενους μεταφορείς, εταιρείες ισπανικών και βρετανικών συμφερόντων. Πρόκειται για πολυεθνικές οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα σε αρκετές χώρες.
Αν και το ποσοστό που εκτελούν οι δημόσιες μεταφορές στην Κύπρο είναι πολύ μικρό ωστόσο το ενδιαφέρον στον διαγωνισμό είναι ζωηρό και δείχνει τη διεθνή πολιτική πολλών εταιρειών που επιθυμούν να εισέρθουν στις δημόσιες συγκοινωνίες τρίτων χωρών και να αναλάβουν τα ρίσκα.
Αυτό αποτελεί απάντηση σε όσους θεωρούν ότι οι αστικές συγκοινωνίες στην Ελλάδα δεν μπορούν να ιδιωτικοποιηθούν λόγω των ζημιών που γεννούν κάθε χρόνο. Μάλιστα ο πρώτος ενδιαφερόμενος έχει ήδη χτυπήσει την … πόρτα του ελληνικού υπουργείου Υποδομών – Μεταφορών έχει γίνει από την ιταλική Ferrovie που έχει ήδη εξαγοράσει την ΕΕΣΣΤΥ και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Στόχος της Κυπριακής Κυβέρνησης
Ποιοτικές, βιώσιμες δημόσιες μεταφορές σημαίνει συχνότητα διαδρομών, αξιοπιστία, βολικές ανταποκρίσεις, ανανεωμένος στόλος και μικρότερη δυνατή επιχορήγηση. Στελέχη του κλάδου βιώσιμης κινητικότητας των Δημοσίων Έργων της Κύπρου, που συντονίζουν τη διαδικασία του νέου διαγωνισμού, αναφέρουν ότι στόχος είναι σε ώρες αιχμής το λεωφορείο να περνά κάθε δεκάλεπτο και σε άλλες ώρες, αναλόγως και της επιβατικής κίνησης των διαδρομών, κάθε μισάωρο ή 20λεπτο.
Στη νέα σύμβαση o ανάδοχος θα αναλάβει τα ρίσκα για να χρηματοδοτήσει την επιχείρηση. Οι υποψήφιοι επενδυτές στην πρόταση που θα υποβάλουν θα επεξηγούν λεπτομερώς το πλάνο τους για την επόμενη δεκαετία. Σε περίπτωση που τα αποτελέσματα θα είναι διαφορετικά από τη συμφωνία, αυτός που θα κληθεί να πληρώσει τη ζημιά θα είναι ο ανάδοχος και όχι το κράτος, το οποίο θα πληρώσει το ποσό που θα συμφωνηθεί στη βάση των συμβολαίων.
Η πρόθεση του Υπ. Μεταφορών Κύπρου είναι να διατηρήσει την αυτονομία στις έξι επαρχίες, καλώντας τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν μέχρι και έξι ξεχωριστές προσφορές. Ωστόσο, δύνανται να κερδίσουν συμβόλαια που να αντιπροσωπεύουν μέχρι τρεις επαρχίες ή το 65% του συνολικού έργου. Συνεπώς θα μπορούσαν να είναι το λιγότερο δύο ανάδοχοι ανά το παγκύπριο. Ωστόσο το υπουργείο εκτιμά ότι θα ήταν ρίσκο και εκ μέρους των αναδόχων να αναλάβουν παγκύπρια την υπηρεσία, σε μια μικρή αγορά που δεν γνωρίζουν και η οποία δεν έχει μεγάλη επιβατική κίνηση. Ένας όρος που βρίσκεται υπό διαμόρφωση είναι ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η μεταφορά των υφιστάμενων δραστηριοτήτων στις νέες επιχειρήσεις. Αν π.χ. οι νέοι ανάδοχοι θα πάρουν μαζί τους το προσωπικό. Τα λεωφορεία (όσα θα είναι κάτω των 18 ετών όπως θα προβλέπεται) θα μπορούν είτε να τα ενοικιάσουν είτε να τα αγοράσουν από τις υφιστάμενες εταιρείες ή και να συνεργαστούν σε μία κοινοπραξία.