Το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις» αποκαλύπτει σήμερα ποιοι και, κυρίως, πώς μπορούν να κατοχυρώσουν την έξοδο σε μικρότερες ηλικίες, αρκεί να έχουν έστω και ένα «ένσημο» πριν από το 1993 ή πριν από το 1983 αν πρόκειται για γυναίκες που προσλήφθηκαν στο Δημόσιο.
Δημόσιο: Ποιοι βγαίνουν στα 55 με 25ετία, από τα 57,8 με 37ετία ή και χωρίς όριο ηλικίας με 24,5 έτη
Οι νέες ηλικίες συνταξιοδότησης για πλήρη σύνταξη που ισχύουν από 19/8/2015 και μετά καθορίζονται:
► Από την ηλικία των ασφαλισμένων πριν ή μετά τις 19/8/2015.
► Από το χρόνο ασφάλισης που έχουν ή αναγνωρίζουν έως το 2012.
► Από το αν έχουν ανήλικο παιδί ή είναι τρίτεκνοι ή έχουν ανάπηρο σύζυγο ή τέκνο.
► Από το έτος που συμπληρώνουν είτε 35ετία είτε 37ετία.
Δέκα και πλέον κατηγορίες υπαλλήλων στο Δημόσιο έχουν ευνοϊκές προϋποθέσεις και όρια ηλικίας για σύνταξη. Πιο κερδισμένοι είναι οι γονείς ανηλίκων και τρίτεκνοι, αλλά και οι γυναίκες που προσλήφθηκαν πριν από το 1983 και έχουν ήδη θεμελιώσει δικαίωμα εξόδου χωρίς όριο ηλικίας με 24,5 έτη και ανήλικο τέκνο στη 15ετία.
Τα ευνοϊκά όρια ηλικίας για σύνταξη ισχύουν στις παρακάτω κατηγορίες υπαλλήλων με τις εξής προϋποθέσεις:
► Γονείς με 25ετία το 2011 και ανήλικο κατοχυρώνουν το 52ο έτος, που σημαίνει ότι θα πάρουν σύνταξη με αυτή την ηλικία, αν την έχουν συμπληρώσει έως τις 18/9/2015, ενώ, αν τη συμπληρώνουν μετά τις 19/8/2015 και μέχρι 31/12/2015, θα βγουν με το νέο όριο που είναι το 55ο έτος. Τα όρια ηλικίας αλλάζουν κάθε χρόνο ανάλογα με το πότε συμπληρώνεται το 52ο έτος. Οσοι έκλεισαν τα 52 το 2016 (με 25ετία και ανήλικο το 2011) παίρνουν σύνταξη σε ηλικία 56 ετών και 9 μήνες, αν έκλεισαν τα 52 το 2017 βγαίνουν στα 58,5, ενώ, αν τα κλείνουν το 2018, αποχωρούν στα 60,2. Το 2019 βγαίνουν στα 61,10, το 2020 στα 63,7, το 2021 στα 65,3, ενώ όσοι κλείσουν τα 52 από το 2020 και μετά αποχωρούν στα 67, εκτός και αν συμπληρώσουν νωρίτερα 40 έτη ασφάλισης, οπότε το όριο ηλικίας είναι το 62ο έτος.
► Γονείς με 25ετία το 2012 και ανήλικο κατοχυρώνουν το 55ο έτος, που σημαίνει ότι θα πάρουν σύνταξη με αυτή την ηλικία, αν την έχουν συμπληρώσει έως τις 18/9/2015, ενώ, αν τη συμπληρώνουν μετά τις 19/8/2015 και μέχρι 31/12/2015, θα βγουν με το νέο όριο, που είναι το 56ο έτος και 6 μήνες. Οσοι έκλεισαν τα 55 το 2016 (με 25ετία και ανήλικο το 2012) παίρνουν σύνταξη σε ηλικία 58 ετών, αν έκλεισαν τα 55 το 2017, βγαίνουν στα 59,6, ενώ, αν τα κλείνουν το 2018, αποχωρούν στα 61. Το 2019 βγαίνουν στα 62,6, το 2020 στα 64, το 2021 στα 65,6, ενώ όσοι κλείσουν τα 55 από 2020 και μετά αποχωρούν στα 67, εκτός και αν συμπληρώσουν νωρίτερα 40 έτη ασφάλισης, οπότε το όριο ηλικίας είναι το 62ο έτος.
► Μητέρες με 25ετία και ανήλικο το 2010 κατοχυρώνουν το 50ό έτος. Οσες ήταν 50 ετών μέχρι 18/8/2015 μπορούν να πάρουν σύνταξη οποτεδήποτε. Οσες έγιναν 50 έως 31/12/2015 θα βγουν στα 55, όσες έκλεισαν τα 50 το 2016 βγαίνουν στα 56,9 κ.ο.κ. Στην περίπτωση αυτή, τα όρια ηλικίας για το 50ό έτος μετά τις 19/8/2015 είναι ίδια με αυτά που ισχύουν για το 52ο έτος.
► Γονείς με παιδί μετά το 2013 και 25ετία έως το 2012. Εχουν τα ίδια όρια ηλικίας με τους γονείς ανηλίκων έως το 2012, αρκεί να συμπληρώνουν 25ετία έως το 2012. Για παράδειγμα, υπάλληλος με 25ετία το 2011, ο οποίος απέκτησε παιδί το 2015 που ήταν 52 ετών, παίρνει ο δικαίωμα σύνταξης όπως ένας πατέρας ανηλίκου το 2011 και βγαίνει είτε από τα 52 (αν τα έκλεισε πριν από τις 19/8/2015) είτε στα 55 (αν τα έκλεισε έως τις 31/12/2015). Η διάταξη αυτή δεν προβλέπεται σε νόμο, αλλά στην εγκύκλιο 920 (7/1/2016) του Γενικού Λογιστηρίου. Στην πράξη, οι γονείς μετά το 2013 θα έβγαιναν στα 67, ενώ με την ερμηνεία της εγκυκλίου κερδίζουν έως και 12 χρόνια νωρίτερα στη σύνταξη.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Τα κρίσιμα έτη για την 25ετία συμπληρώνονται και με εξαγορά πλασματικού χρόνου για το 2011 και το 2012. Στα πλασματικά και μόνο για το Δημόσιο μετρούν και τα χρόνια λόγω παιδιών ακόμη και αν πρόκειται για συνταξιοδότηση με ανήλικο. Σε άλλα Ταμεία δεν επιτρέπεται εξαγορά χρόνου παιδιών για τις μητέρες που βγαίνουν με ανήλικο τέκνο. Επίσης, όσοι έχουν 26 ή 27 έτη το 2011 ή το 2012 δεν βγαίνουν με διατάξεις ανηλίκου, γιατί ο νόμος ζητάει να συμπληρώνουν 25 έτη μέσα σε αυτές τις δύο χρονιές και όχι περισσότερα.
► Οι γονείς με τρία παιδιά έχουν τα ίδια όρια ηλικίας με τους γονείς ανηλίκων αλλά ο νόμος δεν τους ζητά να έχουν 25ετία το 2011 ή το 2012, παρά 21 και 23 έτη αντίστοιχα σε αυτά τα έτη και 23 ή 25 αντίστοιχα στην ηλικία συνταξιοδότησης. Στους τρίτεκνους δηλαδή οι προϋποθέσεις είναι ακόμη πιο ευνοϊκές. Για παράδειγμα, υπάλληλος με τρία παιδιά και 21 έτη το 2011, που γίνεται 52 το 2018, θα πάρει σύνταξη στα 60,2, αρκεί στην ηλικία αυτή να έχει τουλάχιστον 23 έτη. Επίσης, υπάλληλος με δύο παιδιά έως το 2012 και τρίτο μετά το 2013 κλειδώνει την έξοδο ως τρίτεκνος και το μόνο που μένει είναι να εμφανίσει 21 έτη το 2011. Αν όμως έχει 24 έτη, τότε δεν βγαίνει ως τρίτεκνος, αλλά ως πατέρας ανηλίκου, αφού αναγνωρίσει και ένα έτος για να έχει 25 χρόνια το 2011. Ειδικά για τις μητέρες με τρία παιδιά που είχαν 20ετία έως το 2010, η έξοδος στη σύνταξη δεν έχει όριο ηλικίας και μπορούν να αποχωρήσουν οποτεδήποτε, ανεξαρτήτως ηλικίας. Κατ’ εξαίρεση όμως αποχωρούν και οι άνδρες τρίτεκνοι που είχαν έως το 2010 συμπληρωμένη 25ετία και το 55ο έτος.
► Ασφαλισμένοι στο Δημόσιο, οι οποίοι προσλήφθηκαν μετά το 1983 και είχαν 25ετία έως το 2010 χωρίς ανήλικο παιδί, μπορούν να επιλέξουν την έξοδο είτε με 35ετία, αφού όμως θα έχουν συμπληρώσει και το 58ο έτος ώστε να καθοριστεί και το νέο όριο συνταξιοδότησης, είτε με 37ετία, αφού συμπληρώσουν το 55ο έτος και ακολουθήσουν το νέο όριο ηλικίας.
► Χωρίς όριο ηλικίας βγαίνουν οι γυναίκες (έγγαμες ή άγαμες, χήρες, διαζευγμένες) που προσλήφθηκαν πριν από το 1983 και συμπλήρωσαν 24,5 έτη ασφάλισης πριν από τις 19/8/2015, εκ των οποίων τα 17,5 έως το 2010 και με ανήλικο παιδί στη 15ετία μετά την πρόσληψή τους. Στην περίπτωση που τα 17,5 έτη συμπληρώθηκαν το 2011 ή το 2012, τότε η έξοδος χωρίς όριο ηλικίας προϋποθέτει 27,5 έτη, αλλά επειδή συμπληρώνονται από 19/8/2015 και μετά μπαίνει και όριο ηλικίας που καθορίζεται από το 55ο έτος.
► Στην 35ετία οι υπάλληλοι πρέπει να έχουν και το 58ο έτος, ώστε να «πάρουν» και το νέο όριο ηλικίας. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με 35ετία το 2019, αλλά με ηλικία 58 το 2017, θα αποχωρήσει με το όριο ηλικίας για το 58ο έτος που ισχύει το 2019, γιατί τότε θα έχει και τις δύο προϋποθέσεις (58 ετών με 35ετία). Η ηλικία συνταξιοδότησης είναι 60,6 ετών. Αν όμως αναγνωρίσει 2 έτη στρατιωτικής θητείας, θα έχει την 35ετία το 2017, που θα είναι και 58, οπότε το όριο συνταξιοδότησης είναι ευνοϊκότερο, γιατί «κατεβαίνει» στα 59,6.
► Στην 37ετία το όριο ηλικίας καθορίζεται από το πότε συμπληρώνεται ο συνολικός χρόνος των 37 ετών, εφόσον τα 25 έτη υπάρχουν έως το 2010. Η ηλικία συνταξιοδότησης καθορίζεται από το 55ο έτος και έχει ως αφετηρία το 55ο έτος και 11 μήνες για όσους έχουν 37ετία μετά τις 19/8/2015. Αν τα 37 έτη συμπληρώνονται το 2019, τότε η ηλικία συνταξιοδότησης που ισχύει για το 55ο έτος είναι 59,5 ετών, ενώ με 37ετία το 2020 είναι 60,3.
► Οι γονείς με ανάπηρο παιδί έχουν επίσης ευνοϊκές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Στις περιπτώσεις που η αναπηρία 50% και άνω υπήρχε μέχρι 18/8/2015, τότε εξαιρούνται από τα νέα όρια ηλικίας και οι δύο γονείς και κρατούν το δικαίωμα εξόδου στα 50, εφόσον έχουν 25ετία. Αν όμως η αναπηρία πιστοποιείται από 19/8/2015 και μετά, τότε η εξαίρεση ισχύει μόνο για τον ένα από τους δύο γονείς, δηλαδή είτε η μητέρα είτε ο πατέρας του ανάπηρου παιδιού θα πάρει σύνταξη στα 50.
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΙΚΟΣ