Του Δημήτρη Δελεβέγκου
Ιδιαίτερα υψηλές παραμένουν οι ζημιές στην Αττικό Μετρό, τη δημόσια εταιρεία που κατασκευάζει τα έργα του μετρό και του τραμ. Το 2016, εμφάνισε καθαρές ζημιές 179,1 εκατομμύρια ευρώ, με τις συσσωρευμένες ζημιές να ανέρχονται σε 2,1 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα οικονομικά αποτελέσματα.
Βασική παθογένεια της Αττικό Μετρό είναι ότι δεν έχει έσοδα ούτε από την εμπορική δραστηριότητα ούτε από την παροχή υπηρεσιών από την χρήση και εκμετάλλευση των 42 σταθμών Μετρό (έξι από τους οποίους είναι σε κοινή χρήση με τον Προαστιακό), όπως προβλέπει ο Ν.3920/2011.
Γι’ αυτό, επιδιώκεται να αλλάξει ο συγκεκριμένος νόμος, ώστε η Αττικό Μετρό να λαμβάνει έσοδα από την εκμετάλλευση του Μετρό από τη Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε. (ΣΤΑΣΥ). Όπως σημειώνεται στην οικονομική έκθεση, βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία υπογραφής σύμβασης παροχής των σχετικών υπηρεσιών μεταξύ της κατασκευάστριας Αττικό Μετρό και της λειτουργού ΣΤΑΣΥ. Από την τελευταία η Αττικό Μετρό διαθέτει απαιτήσεις ύψους 41,4 εκατ. ευρώ.
Αστρονομικές ζημιές
Οι μικρότερες κατά 2,1 εκατ. ευρώ ζημιές, που εμφάνισε η Αττικό Μετρό το 2016 έναντι του 2015 (-181,2 εκατ.) σχετίζονται κυρίως με την μείωση του ΕΝΦΙΑ, ο οποίος είχε διαμορφωθεί τον Ιανουάριο του 2015 σε 1,3 εκατ. ευρώ. Ο φόρος ακίνητης περιουσίας είναι μηδενικός για το 2016, σύμφωνα με τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της εταιρείας.
Ο κύκλος εργασιών υποχώρησε σε 547,2 εκατ. ευρώ από 993,1 εκατ. ευρώ το 2015, με την συρρίκνωση (45%) να σχετίζεται με την μείωση των πωλήσεων ανταλλακτικών στη ΣΤΑΣΥ.
Η Αττικό Μετρό έχει εκροές από λειτουργικές και επενδυτικές δραστηριότητες 121 εκατ. και 217 εκατ., αντίστοιχα, με τα ταμειακά διαθέσιμα να είναι μειωμένα σε 81,8 εκατ. ευρώ (από 241,2 εκατ.).
Η εταιρεία βρίσκεται αντιμέτωπη με αγωγές από τρίτους συνολικού ποσού 25 εκατ. ευρώ, με τις όποιες αξιώσεις, όπως αναφέρει η οικονομική έκθεση, να καλύπτονται από τις ασφαλιστικές εταιρείες του έργου. Με βάση τις εκδοθείσες μέχρι σήμερα αποφάσεις, προέκυψαν ποσά υπέρ των αναδόχων ύψους 171, 1 εκατ. από τα οποία πιστοποιήθηκαν και κατεβλήθησαν 161,8 εκατ. ευρώ.
Υψηλές μισθολογικές δαπάνες
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, εκτός από τη στρέβλωση της ανυπαρξίας ιδίων εσόδων, η Αττικό Μετρό είναι αντιμέτωπη με μία ακόμη σοβαρή παθογένεια.
Ο λόγος για τον μεγάλο αριθμό προσωπικού των 430 ατόμων. Και αυτό δεδομένου ότι η εταιρεία λειτουργεί ως Κύριος του Έργου (ΚτΕ), δημοπρατώντας έργα, τα οποία κατασκευάζονται, σε δικές της εκτάσεις, αλλά με μέσα και προσωπικό των αναδόχων κατασκευαστικών εταιρειών. Όπως και να εκπονεί μελέτες για έργα στην Ελλάδα και μελλοντικά στο εξωτερικό (διεκδικεί δύο γραμμές ελαφρού αστικού σιδηροδρόμου του Τελ Αβίβ).
Για το 2016, η μισθολογική δαπάνη της Αττικό Μετρό διαμορφώθηκε σε περίπου 12,2 εκατ. ευρώ, μέγεθος που, εάν αθροιστεί με τις αμοιβές, τα έξοδα και τις παροχές τρίτων (άνω του 1,3 εκατ. ευρώ), αντιστοιχεί στο 13% του συνολικού κόστους πωλήσεων (103 εκατ.) της εταιρείας.
ΕΤΕπ και κρατική χρηματοδότηση κρατούν ζωντανή την εταιρεία
Ελλείψει ιδίων πόρων, η Αττικό Μετρό χρηματοδοτείται από δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), κοινοτική συγχρηματοδότηση και μερικώς από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
Από το ΠΔΕ το 2016 έλαβε 250 εκατ. ευρώ, διατηρώντας υπόλοιπο δανείων από την ΕΤΕπ της τάξης των 2 δισ. ευρώ. δάνεια της ΕΤΕπ είναι με επιτόκιο που δεν ξεπερνά το 5% και αφορούν το σύνολο των επεκτάσεων του μετρό. Για παράδειγμα, χρηματοδοτεί με 250 εκατ. ευρώ (επιτόκιο 3,7%) την επέκταση του μετρό προς τον Πειραιά.
Τα έργα
Κατά τη διάρκεια του 2016 δεν ολοκληρώθηκαν νέες επεκτάσεις. Όπως αναφέρεται στην οικονομική έκθεση, συνεχίστηκε η υλοποίηση της επέκτασης της Γραμμής 3 από τον Σταθμό Αγ. Μαρίνα έως τον Πειραιά που ξεκίνησε το 2012 και θα εξυπηρετεί τους δήμους Αγία Βαρβάρα, Κορυδαλλό και Νίκαια με αντίστοιχους σταθμούς, καθώς και τον δήμο Πειραιά με τους σταθμούς Μανιάτικα, Πειραιάς και Δημοτικό Θέατρο.
Σχετικά με την επέκταση του δικτύου του Τραμ προς Πειραιά, συνεχίζεται η υλοποίηση του έργου μέσω της σύμβασης κατασκευής, που υπογράφηκε τον Ιανουάριο 2013.
Όσον αφορά στην κατασκευή του έργου του Μετρό Θεσσαλονίκης που ανατέθηκε τον Απρίλιο του 2006, το 2016 υπήρξε πρόοδος στην υλοποίηση του έργου σε σχέση με το 2015, καθώς η επίλυση των διαφωνιών που είχαν προκύψει με την ανάδοχο Κοινοπραξία του έργου και είχαν παραπεμφθεί στα Διαιτητικά Δικαστήρια βάσει του άρθρου 25Α του Ν.3614/2007 προχώρησε σημαντικά με την έκδοση των σχετικών δικαστικών αποφάσεων.
Η υλοποίηση της επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά, που δημοπρατήθηκε τον Απρίλιο 2009 ως "μελέτη-κατασκευή" και ανατέθηκε τον Ιούνιο 2013, συνεχίστηκε ομαλά και κατά τη διάρκεια του 2016.